Hans Wertheim schaakte vanaf 1940 34 jaar niet en werd 50 jaar geleden direct clubkampioen van Dordrecht
DORDRECHT - Het is dit jaar een halve eeuw geleden, dat Hans Wertheim na 34 jaar afwezigheid in de schaakwereld direct clubkampioen werd van Dordrecht.
Zijn schaakleven markeert ook zijn leven. Hij schaakte tot 1940 toen de oorlog uitbrak. Vervolgens stond de naam Hans Wertheim (1905-2002) nergens in de uitslagen tot 1974.
Het begin van de tweede wereldoorlog markeerde ook zijn (Joods) leven. Zijn ouders stapten uit het leven, toen de Duitsers de baas werden.
De leraar klassieke talen van het Dordtse Johan de Witt gymnasium schaakte tot 2000 nog in de eerste klasse RSB en haalde als laatste prestatie een officiële score van 4 uit 6.
Krant
Zijn comeback vijftig jaar geleden was nieuws. Toen een dagblad over zijn titel schreef, belde hij de krant op. Wertheim vond de aandacht overdreven en hooguit een vermelding van de uitslag waard.
Zijn vrouw – die ook een verleden als vrijzinnig predikante had – kende belde de krant. Ze had het gesprek met de krant gevolgd en liet vijf minuten later weten. ,,Het is valse bescheidenheid van Hans dus prima dat het groot in de krant is gekomen. Het is toch prachtig dat iemand met zo'n leeftijd terug kan komen op niveau. Ik vind het een voorbeeld voor onze oudere generatie ook om vitaal te blijven”. Voor de oorlog was Werthem drie keer open-schaakkampioen van Nederland geweest. Zijn overleden was nieuws in Dordrecht en rondom zijn eens Haagse club DD.
Bouwmeester Hans Bouwmeester, bekend van zijn pocket-schaakboekjes, reageerde in stijl op het overlijden van Wertheim in 2002.
Hij schreef:
,,Wie het schaakspel ziet als een cultureel bezit van de mensheid heeft in het algemeen ook historisch besef. Nu leven schaakspelers sterk bij de actualiteit en soms heb ik de indruk dat Max Euwe zelfs in ons land een onbekende meester is geworden. Onlangs zag ik in het ochtendblad een overlijdensbericht van Hans Wertheim, die in Den Haag 1928 deel uitmaakte van onze Olympische ploeg, samen met zijn broer Wim en verder met Weenink, Kroone, Van den Bosch en Schelfhout. Met uitzondering van Weenink heb ik met hen allen wel eens gespeeld. Het is lang geleden en vrijwel niemand herinnert zich deze namen nog."
Alexander
Markant blijft zijn verleden wel. Wertheim werd in de tweede wereldoorlog nog enige tijd als officier in Polen krijgsgevangen gehouden.
Hij liet weinig los over die periode ook in zijn laatste vraaggesprek met de journalist van de Haagsche Courant: Alexander Münninghoff. Het gesprek werd in de flat van Wertheim in Dordrecht in twee talen gevoerd: Nederlands en Russisch.
