Laatste 19 juli 1572 toespraak van burgemeester Wouter Kolff op plein voor het Hof van Nederland
DORDRECHT - Burgemeester Wouter Kolff sprak in gezelschap van vier andere burgemeesters van steden, die op 19 juli 1572 in Dordrecht bij de eerste vrije Statenvergadering waren, zijn (mogelijk) laatste 19 juli toespraak uit. Hij toonde zich trots op Dordrecht als stad van vrijheid van geloof en vrijheid van geweten en o0ok hoe de mensen gastvrij waren in alle lagen van de bevolking voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Hij sprak ook over het slavernij verleden van de stad en de gemotiveerde inzet van mensen uit Dordt om dat onder de aandacht te brengen.
De tekst van de 19 juli toespraak luidt:
Van harte welkom op deze avond waarop we de 1ste Vrije Statenvergadering gedenken! In een tijd dat er veel vooruit geblikt wordt, zo na de Europese Verkiezingen en met de komst van het nieuwe kabinet, wil ik u graag meenemen in het verleden.
Gedenkwaardige
De burgemeester van Dordrecht hield vast een gedenkwaardige toespraak tijdens de 1ste vrije Statenvergadering op 19 juli 1572. Zijn woorden zullen niet alleen inspirerend geweest zijn, maar ook doordrenkt met moed en vastberadenheid om de Nederlandse steden te verenigen tegen de Spaanse overheersing. Ik stel me dan zo voor dat zijn toespraak ongeveer zo geklonken moet hebben:
Toen
Geachte afgevaardigden van de vrije steden van Holland. Vandaag schrijven wij geschiedenis. Wij staan hier bijeen in het trotse Dordrecht, niet als onderdanen van een vreemde mogendheid, maar als vrije mannen, bereid om onze toekomst in eigen handen te nemen. Onze vijand is machtig, zijn leger is talrijk, maar zijn greep op ons hart en onze ziel zal immer falen. Wij zijn hier gekomen met een missie, gedreven door het vurige verlangen naar vrijheid.
Ketenen
De ketenen van de Spaanse tirannie moeten worden gebroken. Alleen door onverschrokken eenheid en vastberaden samenwerking kunnen wij dit bewerkstelligen. De stadsmuren van Dordrecht zullen ons getuige zijn dat wij vandaag een nieuwe weg inslaan, een pad vol avonturen en met gevaren, maar ook een weg van hoop en triomf
Leider
Onze leider, Willem van Oranje, roept ons op om onze krachten te bundelen. Laten wij zijn oproep beantwoorden met onverzettelijke wilskracht. Hij is ons baken van hoop, de belichaming van onze strijd voor rechtvaardigheid. Onder zijn leiding zullen wij vechten voor een toekomst waarin wij zelf onze wetten schrijven, onze rechten verdedigen, en onze kinderen in vrijheid kunnen laten opgroeien.
Strijd
Dit is geen strijd die met woorden alleen gewonnen kan worden. Wij hebben middelen nodig, zowel financieel als militair. Ik roep u allen op om diep in uw hart en uw schatkist te kijken. Laat ons de offers brengen die noodzakelijk zijn om deze strijd te winnen. Laten wij soldaten werven, wapens smeden en onze steden versterken. Elke gulden, elke zwaard, elke soldaat kan het verschil maken tussen vrijheid en onderdrukking.
Vijand
Onze vijand zal niet aarzelen om ons te verpletteren, maar laat hen weten dat wij nimmer zullen wijken. Wij zullen standvastig blijven, ons verzetten en vechten tot de laatste ademtocht. Laat onze daden de geschiedenis ingaan als het begin van een nieuwe tijdperk waarin Nederland vrij is en bloeit in de schaduw van onze gezamenlijke moed en vastberadenheid.
Vandaag zweren wij trouw aan de zaak van de vrijheid. Mogen onze namen gegrift worden in de annalen van de geschiedenis als de grondleggers van een vrije en rechtvaardige natie. Lang leve Prins Willem van Oranje! Lang leve Holland!
Polarisatie
En zeker niet vanzelfsprekend is. In deze tijd van polarisatie – waar de hardste schreeuwer vaak wint – is het van groot belang om te beseffen zuinig te zijn op wat we hebben.
In de Eerste Vrije Statenvergadering werden verstrekkende besluiten genomen.
De Prins van Oranje kreeg geldelijke steun voor de opstand tegen Spanje en
daarmee werd de grondslag van een gezamenlijk verzet tegen de Spaanse
overheerser gelegd.
Geld
Het benodigde geld werd onder andere verkregen door het omsmelten van de kunstschatten van datzelfde klooster omdat zij een maand eerder was overmeesterd door de Watergeuzen, het leger rebellen van Willem van Oranje. Zij hadden de prior en de monniken verdreven en in het kielzog van hen, waren veel katholieke inwoners van Dordrecht op de vlucht geslagen. Met het binnenlaten van de Watergeuzen had Dordrecht openlijk partij gekozen voor de kant van Willem van Oranje.
Maasstad
De bewoners van de Maasstad, zoals Dordrecht ook wel werd genoemd vanwege zijn ligging aan de Maas, moesten niet veel hebben van het ruwe geuzenvolk, maar de bezetting van de Spaanse troepen vreesden zij zo mogelijk nog meer.
Klooster
Het voormalige Augustijnenklooster heet sinds deze historische gebeurtenissen het Prinsenhof, maar niet alleen vanwege de veelvuldige aanwezigheid van Willem van Oranje en later van zijn zoon Maurits, maar ook omdat Willem van Oranje er zijn huwelijksfeest vierde met Charlotte de Bourbon. Het Prinsenhof werd in de volksmond al snel het Hof.
Munster
Met de vrede van Munster, die het einde van de Tachtigjarige Oorlog markeerde, deed het Hof aanvankelijk nog dienst als plaats van onderhandelingen tussen de Nederlanders en de Spanjaarden. Daarna werd het gebouwencomplex gebruikt voor meerdere doeleinden.
Het Hof is vandaag de dag een cultureel centrum voor kunst, muziek en
literatuur. Uitdrukkingsvormen die vaak over grenzen gaan, universeel. De
vrijheid die wij hier kennen, is het beste te ervaren tussen grenzen. Anders is de vrijheid van de één beperkend voor de vrijheid van de ander. Zonder grenzen is vrijheid niet te beleven. Zwart is nodig om wit te kunnen zien
Gastvrijheid
Als het gaat om de gastvrijheid van Dordrecht, dan is dat nog iedere dag 1 van de
redenen dat ik enorm trots ben om burgemeester van deze stad te mogen zijn.
Ik denk aan de opvang van de Oekraïense vluchtelingen die deze kant op komen
omdat hun land verwoest wordt door de oorlog.
Acties
Hoe hartverwarmend waren de acties die door jong en oud werden
georganiseerd hier in Dordrecht? En ik denk aan het slavernijverleden van de
stad. En dat door een groep gemotiveerde mensen onder de aandacht is
gekomen bij heel veel bewoners van Dordrecht. En dat er weer over nagedacht
en gesproken wordt. Dat we elkaar echt zien én willen horen. Zo zijn er veel
verhalen te vertellen waarin mensen er waren voor anderen. Soms in grote
meeslepende heldenverhalen die de geschiedenisboeken halen en soms in het
verborgene worden hartverwarmende daden verricht.
Tijd
We leven in een fascinerende en uitdagende tijd. Ik ben ervan overtuigd dat we
samen in staat zijn om een wereld te bouwen waarin diversiteit (of
verscheidenheid) niet als iets engs wordt gezien, maar als een verrijking voor ons
allemaal. Waarin we in staat zijn om elkaar met open armen tegemoet te treden.
Maar daar is moed voor nodig. Daar is voor nodig dat we elkaar willen zien,
vooral in deze tijd waarin het lijkt dat we vooral voor onszelf gaan.
1572
En tegelijkertijd mogen we ons beseffen dat men in 1572 in de straten zong: Duc
d’Alf (Hertog Alva, Spaanse generaal en landvoogd) heeft het in Dordt verbruid.
Wij luiden den koning van Spanje uit. Dordt voor de prins van Oranje! Ik wens
ons die saamhorigheid en strijdlust toe.
Dames en heren, ik kijk uit naar alle interessante sprekers die na mij komen.
Het belooft een bijzondere avond te worden. Ik wens een ieder een
waardevolle bijeenkomst toe en dank u voor uw aandacht!
Fotograaf: Wim van de Pol.
