Kunst om een maaltijd mee te betalen: Nieuwste aanwinst Dordrechts Museum is ‘Kunst voor de kost’
DORDRECHT - De nieuwste aanwinst van het Dordrechts Museum is een, met de vingers, beschilderd bord van de Italiaanse kunstenaar Antonio Mancini (1852-1930) waarmee hij een maaltijd betaalde. Het bord werd onlangs op een veiling in Rome aangeboden en is nu al te zien. Het is het ultieme voorbeeld van 'Kunst voor de kost', het onderwerp van de huidige tentoonstelling in het museum. Vanaf vandaag is het bord te zien naast de 150 schilderijen die publiekslievelingen waren in de 19de eeuw.
Krap bij Kas
Het is letterlijk kunst om je maaltijd mee te betalen. Antonio Mancini zat altijd krap bij kas. Hij had de gewoonte om in restaurants de rekening te betalen door een bord of schaal met zijn vingers te beschilderen. Mancini is een van de belangrijkste Italiaanse schilders van de 19de eeuw, maar zijn borden waren in Nederland tot voor kort nog onbekend. De nieuwe aanwinst is het eerste beschilderde bord van Antonio Mancini in Nederlands museaal bezit. In Italiaanse collecties en zelfs enkele restaurants in Rome zijn veel voorbeelden aanwezig. Pas in 2020 werden er voor het eerst in Nederland enkele van zijn borden tentoongesteld op de Mancini-tentoonstelling in de Mesdag Collectie in Den Haag.
Kunst om te kunnen eten
Conservator Sander Paarlberg van het Dordrechts Museum is zeer blij met de aanwinst: 'Het past prachtig in de tentoonstelling Kunst voor de kost waar ook een stilleven van Pyke Koch hangt dat die kunstenaar ruilde voor voedsel. Het komt vaker voor dat schilders op die manier voor hun eten betaalden, ook door even snel een tekening te maken op een stukje papier, maar Mancini is het mooiste voorbeeld: hij maakte kunst van het bord waar hij van gegeten had'. Paarlberg was al langer op zoek naar een bord van Mancini. Tijdens de voorbereidingen van Kunst voor de kost lukte het niet om een bord naar Dordrecht te halen.
Nu te zien
Op 18 april, een dag voor de opening van de tentoonstelling, werd het bord geveild bij Arcadia Art Auctions in Rome. Paarlberg kon het bord met een naakte vrouwenfiguur 'Nudo femminile su piatto di ceramica' kopen voor 700 euro. 'Een bijzonder kunstwerk hoeft niet altijd duur te zijn en hier is vooral het verhaal belangrijk, niet alleen voor de tentoonstelling maar ook voor de vaste collectie van het Dordrechts Museum waarin zich drie schilderijen van Mancini bevinden. Het schilderij in de tentoonstelling zal bovendien in langdurig bruikleen blijven, zodat we de experimentele en eigenzinnige Mancini blijvend goed kunnen laten zien.' aldus Paarlberg. Het bord is vorige week vanuit Rome in Dordrecht aangekomen en zal vanaf 17 juli voor iedereen te zien zijn.
Kunst voor de Kost
De tentoonstelling Kunst voor de kost gaat over publiekslievelingen uit de 19de-eeuw. Voor het eerst wordt aandacht besteed aan zogenaamde 'potboilers' of pottekokers, schilderijen die puur voor het geld gemaakt werden, om de pot of pan aan de kook te houden. Het bord van Mancini past daar zeer mooi bij. Cinzia Virno, de Italiaanse expert op het gebied van Mancini, heeft het bord bestudeerd en goedgekeurd en zal het opnemen in haar nieuwe overzichtswerk van de kunstenaar. Het bord blijkt ook gesigneerd te zijn door Mancini.
