Strijdbare Corry Wertheim haast vergeten moeder van jubilerende biologische vereniging Kringloop
DORDRECHT - Corrie (of Corry) Wertheim-Elink Schuurman (1905 – 1990) wordt steeds meer een vergeten dochter van Dordrecht. AD De Dordtenaar besteedde 22 mei aandacht aan vijftig jaar biologisch tuinieren met de onderkop: Tuinvereniging Kringloop viert jubileum. Haar naam viel niet in het artikel.
Mevrouw Wertheim legde eind 1973 met een groot artikel op de voorpagina van wijkblad Merwesteijn de eerste basis om in 1974 te komen tot de oprichting van Kringloop.
Ze wordt niet in het artikel in de krant genoemd, terwijl het toch om een jubileum gaat. Door weer en wind kaartte zij in haar tijd veel (nieuwe) zaken op milieugebied aan, die nu vallen onder de noemer duurzaamheid.
Een bekende organisatie toen was de werkgroep Milieubeheer, die vanuit Koningin Wilhelminastraat 6 veel aan de weg timmerde met ook toen bekende namen zoals Peter en Heleen Groenhuijzen en Harry Hoitz.
Corrie Wertheim beheerste in het kader van het belang van het milieu doordenken de sociale actie door veel grote daden te doen, mede opvielen omdat zij klein van postuur was.
Dochters
Op de website Dochters van Dordrecht is dat samengevat in de omschrijving: ,,Theoloog, strijdbare vrouw, zette zich in voor gifloos tuinieren en was actief voor de Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie.
Toen in februari 2024 deze vereniging de week van euthanasie uitriep, werd zij gezien haar historische rol wederom belicht inclusief een foto toen zij in november 1981 voor de rechtbank van Rotterdam terecht stond.
Dat staat nu op de volgende wijze in de boeken:
1981
De Rotterdamse rechtbank scherpte de zorgvuldigheidseisen aan in de zaak-Wertheim. Een 67-jarige vrouw had haar kennis C. Wertheim verzocht haar te helpen een einde aan haar leven te maken, omdat ze kanker zou hebben; bij sectie bleek dit evenwel niet te kloppen. Wertheim kreeg zes maanden voorwaardelijk. De rechter stelde dat euthanasie uitgevoerd moet worden door een arts die een andere arts had geconsulteerd. Hij moest de patiënt goed inlichten over zijn prognose en alternatieven voor euthanasie.
De vrouw, die in 1935 als hervormde hulppredikante in Sneek begon, schreef wel geschiedenis, die wereldwijd opviel. Prof. James Kennedy schreef dat ook in zijn boek uit 2002: "Een weloverwogen dood. Euthanasie in Nederland."
Het NRC/H gaf publiceerde ook in de rubriek Hollands dagboek haar wederwaardigheden.
Trouw publiceerde enkele belangrijke data in de discussie rond Euthanasie met de link naar Corry Wertheim:
1973 Oprichting van de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie, later de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde.
1981 NVVE-activiste Corry Wertheim staat voor de rechter in Rotterdam omdat ze een doodongelukkige vriendin hielp sterven met dertig Vesparax-tabletten. De rechter formuleert algemene richtlijnen voor stervenshulp, zoals een 'vrijwillig, weloverwogen en duurzaam' verzoek, volledige informatie aan de patiënt over zijn situatie, en betrokkenheid van een arts. Wertheim, geen arts, krijgt zes maanden voorwaardelijke celstraf en twee weken huisarrest.
De uitspraak van de rechter in de zaak Wertheim werd baanbrekend genoemd.
De veroordeling staat ook in de boeken, dat een niet-arts uit Dordrecht, een actieve rol had gespeeld bij vrijwillige levensbeëindiging.
Daardoor was niet voldaan aan de eisen van zorgvuldigheid, die later met een twee slag in de wet kwam te staan: Eerst is er een oordeel van een huisarts of specialist. Daarna heeft een scan arts een (tweede) gesprek met de patiënt.
Hulp is niet strafbaar als er volgens een procedure wordt gehandeld: Artsen kunnen in bijzondere gevallen een patiënt helpen met sterven door middel van euthanasie of hulp bij zelfdoding. Artsen mogen dat alleen doen als een patiënt daar zelf om vraagt. In de euthanasiewet staan alle regels die gelden bij euthanasie of hulp bij zelfdoding. De officiële naam van de euthanasiewet is Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (Wtl).
Wet
De dochter van Dordrecht liep daarop vooruit. Door de veroordeling voldeed zij als grondlegster van Kringloop niet aan de eisen om het pad naar de ingang van de vereniging Kringloop - onder aan de Wieldrechtse Zeedijk - naar haar te noemen.
De uitgesproken theologe woonde met haar man en leraar klassieke talen Hans Wertheim (1905-2002) in een flat aan de Domela Nieuwenhuisweg. Dat lijkt haast geen toeval. De vanuit Friesland begonnen strijdbare Domela begon in 1870 als predikant en haalde de geschiedenisboeken.
Schaker
Haar man Hans - ook bekend als leraar van het Johan de Wittgymnasium - mag meer dan een voetnoot in de (internationale) geschiedenis worden genoemd.
Hij zag vanuit een raam samen met zijn broer, de latere professor, in St. Petersburg het begin van de revolutie van 1917 in Rusland.
Wertheim deed in 1928 ook mee aan de schaakolympiade in Den Haag en dat deed geen enkele Dordtse schaker hem daarna na. De tweede wereldoorlog trok een zware wissel op hem en zijn Joodse familie.
