Terugblik kamermuziek in de Kunstkerk met Grieg accent
DORDRECHT - Op zondag 19 mei werd Experience Klassiek in de Kunstkerk georganiseerd.
Onze recensent Jacques Malschaert was erbij geeft hieronder zijn bevinding:
"Mijn wekelijkse gang naar een klassiek concert bracht me op eerste Pinksterdag naar de Kunstkerk. Experience Klassiek streek er neer met een kleinschalig muziekprogramma. Experience Klassiek programmeert een serie klassieke optredens in onder meer de Kunstkerk, maar ook op andere prachtige podia in Breda, Haarlem en Amsterdam. Drijvende kracht achter dit alles is de geboren Dordtenaar Ruben Plazier. Ruben is niet alleen de organisator van deze concertserie, maar ook één van de uitvoerende musici. Zo ook in de Kunstkerk, waar de kunstwerken van Hella de Jonge even aan de kant werden geschoven.
Het programma kende letterlijk twee keer twee gezichten. Voor de pauze konden we kennis maken met talent en verrassende programmering, na de pauze met weliswaar eveneens nog jonge maar wel al gevestigde musici met bekend repertoire. Een beetje onterecht werd melding gemaakt van een voorprogramma.
Verrassende keuzes
Nina Broeva (viool) en Damiën Heemskerk (piano) verzorgden zoals gezegd een verrassend en boeiend programma met stukken van relatief onbekende componisten. In ieder geval was het een keuze die er niet op gericht was een groot publiek te trekken. Ik pik er één uit: Henriette Bosmans met het stuk ‘Arietta’. Bosmans is een Nederlandse componiste uit de eerste helft van de vorige eeuw. ‘Arietta’ dateert uit 1917, enkele jaren nadat ze was begonnen met compositielessen. Een mooi, sensitief en toegankelijk stuk. Bosmans werd tijdens de Tweede Wereldoorlog in de ban gedaan omdat ze Joods bloed had en weigerde lid te worden van de Kultuurkamer.
Broeva en Heemskerk studeren nog op het Codarts, het conservatorium in Rotterdam en treden sinds 2021 regelmatig met elkaar op.
Grieg
Na de pauze nam Ruben Plazier zelf plaats achter de vleugel. Met Yossif Ivanov speelde hij de tweede en derde sonate voor viool en piano van Edvard Grieg. Nu reisde ik enkele jaren geleden door Noorwegen, met onder meer een onvergetelijke treinreis van Oslo naar Bergen, de geboorteplaats van Grieg. Tijdens ons verblijf in Bergen werd een Griegfestival gehouden, voor ons natuurlijk aanleiding om alles te bezoeken wat we konden. Ik noem het omdat je met zo’n reis een goede indruk krijgt wat de achtergrond is van een zo groot componist als Grieg en waar zijn inspiratiebronnen moeten hebben gelegen. Grieg is zijn leven lang verbonden gebleven aan zijn geboortestad Bergen.
De tweede sonate voor viool en piano componeerde Grieg tijdens zijn wittebroodsweken in 1867. Zijn leraar Niels Gade vond het stuk te Noors met de achterliggende boodschap dat de volgende een minder lokale uitstraling moest hebben. Waarop Grieg voorspelde dat die volgende volgende nog meer Noors zou worden. Een Oostenrijks criticus had deze sonate op het oog toen hij Grieg karakteriseerde als “een in zeehondenvel ingenaaide Mendelssohn”. Het middendeel van deze sonate wordt wel gezien als een muzikaal portret van een Noors landschap. Zou daarmee ook dat landschap van die treinreis tussen Oslo en Bergen worden bedoeld?
Tijdens het concert barstte overigens boven Dordrecht een hevig onweer los. Alsof de Noorse goden meehielpen de Noorse sfeer nog ietwat te benadrukken.
Of die derde sonate, afgerond in 1889 in zijn geliefde Bergen en het laatste stuk dat die middag in de Kunstkerk klonk meer of minder Noors was kan ik niet zo goed beoordelen. Het is wel de bekendste en meest gewaardeerde van de drie sonates die Grieg voor viool en piano heeft gemaakt. Terecht wordt het nog altijd beschouwd als een meesterwerk, “Grieg op zijn schoonst en op zijn diepst, met al zijn kwaliteiten, al zijn charmes en vele eigenaardigheden”. In die periode van zijn leven had Grieg veel last van neerslachtigheid, ondanks het succes op zijn Europese toernees. Uit de literatuur over Grieg lees ik ook dat het componeren van deze sonate “pas na veel moeite en vlagen van wanhoop tot stand is gekomen, een nieuwe overwinning van de menselijke wil op de natuur”. Iets dat me totaal niet is opgevallen. Met name in het tweede en derde deel hoorde ik een pure wisselwerking tussen de twee instrumenten, of twee geliefden reageerden op elkaars avances.
Yossif Ivanov
Even terugkomen op Yossif Ivanov. Deze violist zit in de ‘champions league’ van de violisten. Dat hij in Dordrecht voor ongeveer 40 / 45 liefhebbers zijn talent kwam tonen is ronduit bijzonder. Het roept ook de vraag op hoe dat toch mogelijk is. Er moet in een stad als Dordrecht toch een veel groter publiek te vinden zijn voor dit soort programma’s? Één klein wapenfeitje over onze sterviolist: op zijn achttiende won hij de tweede prijs van het prestigieuze wereldwijd bekende Koningin Elisabeth Concours, gehouden bij onze zuiderburen. Toeval of niet, hetzelfde concours wordt op dit moment weer gehouden. Eind mei mogen we genieten van de finale. Dit alles wordt overigens integraal uitgezonden op de Vlaamse televisie. Dat is nog eens Publieke Omroep".
Gezien in de Kunstkerk op 19 mei:
Experience Klassiek met optredens van twee duo’s
Nina Broeve (viool) en Damien Heemskerk (piano),
speelden onder meer Henriette Bosmans:
Arietta en Prokofiev: March uit “love fort he three oranges”
en
Yossif Ivanov (viool) en Ruben Plazier (piano)
Met Edvard Grieg, Vioolsonate 2 en 3
---Siebe-Versendaal-(verkleind)-S.jpg)
