Terugblik gevoelig Anne Frank concert in Trinitatiskapel onder regie Dordtissimo
(door Jacques Malschaert)
DORDRECHT - Op zaterdag 4 mei werd er in de Trinitatiskapel het Anne Frank concert georganiseerd door ‘Dordtissimo’, een stichting die enkele keren per jaar een zgn. ‘scratch-event’ organiseert.
Onze recensent Jacques Malschaert was erbij geeft hieronder zijn bevinding:
"Het is mij wel duidelijk: de oorlog zit nog steeds strakker onder onze huid dan we ons soms realiseren. In ieder geval bij mij. Wellicht betreft het een toevalligheid, maar dan denk ik direct dat dat niet bestaat. Toeval ontstaat vooral door de keuzes die je maakt, bewust of onbewust of iets daartussenin of van beiden. Nu ben ik een lezer, een liefhebber van vooral klassieke muziek, bezoek graag theater en film. Vrijwel alles wat ik de afgelopen weken las en bezocht, speelde zich af rond of in de nabijheid van oorlog en massa-hysterie. Biografieën over de Braziliaanse schrijfster Clarice Lispector, Etty Hillesum, Gerrit Kouwenaar ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Een film als ‘The Zone of Interest’, de intieme solovoorstelling Sonny Boy, de 5 uur durende monumentale muziektheatervoorstelling ’Het Achtste Leven’, die vrijwel de hele 20ste eeuw omvatte, het bezoek aan het Museum 1940 – 1945, bij mij om de hoek. Alles kwam afgelopen zaterdag weer langs en samen tijdens het Anne Frank concert.
Verbindt
Om tot de conclusie te komen dat muziek en kunst in het algemeen, ons verbindt. Dat het ons sterkt in de gedachte dat vrijheid en de mogelijkheid om lief te hebben, om eigen keuzes te maken, om te leren, om te denken en je uit te spreken altijd weer boven komt drijven. Dat is niet vanzelfsprekend. Daar moeten we aan werken. Tolerantie is niet alleen een begrip, maar ook een gedrag dat collectief in de genen moet zitten. Die tolerantie hadden we als collectief en dreigen we nu voor een deel te verkwanselen. In een vorig stukje citeerde ik de slotwoorden van een voorstelling: “Vanaf nu wordt alles beter”. Soms moet er eerst wat naars passeren om het betere weer op te pakken? In zo’n periode zitten we nu lijkt het wel… En wat is beter, wat is alles? Voor wie wordt het beter?
Dit zat ik me allemaal te bedenken, tijdens de prachtige klanken die zaterdag klonken in de Trinitatiskapel.
Antwoorden op mijn vragen kwamen er natuurlijk niet. Soms sprong er een vonkje uit het smeulend vuur van hoop.
“Hold Thou Thy cross before my closing eyes; Shine through the gloom and point me to the skies. Heaven’s morning breaks, and earth’s vain shadows flee; in Life, in death, Oh lord abide with me”.
Ik vertaal de laatste regels even: “De morgen daagt, de schaduw gaat voorbij: in dood en leven Heer, blijf mij nabij!”
Na een live verbinding met de Nationale herdenking op de Dam en de samenzang van het Wilhelmus begon het programma met ‘Abide with me’. Misschien wel de meest bekende Engelse christelijke hymne. Voor mij een oproep om de hulpeloze te helpen… (“Help of the helpless, abide with me”), geschreven door Henry Francis Lyte in 1847, toen hij met tuberculose op zijn sterfbed lag.
Abide
Zoals het klonk in de Trinitatiskapel, zo klonk ‘Abide with me’ ook tijdens onder meer het huwelijk van Britse koningen en de begrafenis van Prins Bernhard. Overlevenden van de scheepsramp van de Titanic vertelden dat de band van het schip de hymne speelden tijdens het zinken…
Nu twijfel ik aan de almacht van ‘The Lord’, de ‘Heiland’. Brengt hij geluk, is hij ook de veroorzaker van ons leed? Volgens mij niet. Maar het is wel het verhaal waar we ons aan kunnen en moeten spiegelen. Het verhaal dat liefde heet.
Dat verhaal klonk zaterdag vooral door in de muziek van de diepgelovige Joodse componist Felix Mendelssohn Bartoldy (1809 – 1857).
Terecht dat deze componist zo aanwezig was met drie stukken: Hör mein Bitten (naar psalm 55), Wie der Hirsch schreit (psalm 42) en Verleih uns Frieden naar een tekst van Martin Luther.
‘Wie der Hirsch schreit’ kennen we allemaal als “’t Hijgend hert, der jacht ontkomen.” Mendelssohn componeerde de volledige psalm in 1837, tijdens zijn huwelijksreis. Puur geluk, hoop en het goede van het leven klinken door.
De muziek werd afgewisseld met korte bespiegelingen van dirigent Ries van der Zouwen en fragmenten uit de film ‘Mijn beste vriendin Anne Frank’. Laten we de haat schoonspuiten, stelde Ries in zijn inleiding voor. Mooie woorden, volledig in de geest van Anne Frank, maar vooral ook van één van die andere slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog: Etty Hillesum.
Scratchkoor Dordtissimo leverde een puike prestatie! Met sopraan Pien Smeets als solist die zich perfect verhield met koor en muzikanten Manja en Hans Okkerse. Violist Manja Okkerse speelde alsof ze het nieuwe leven al hoop en liefde gaf, intens en intiem."
Gezien en gehoord in de Trinitatiskapel Dordrecht op 4 mei 2024:
Anne Frankconcert
Uitgevoerd door:
Scratch koor Dordtissimo
Piano: Hans Okkerse
Viool: Manja Okkerse
Dirigent: Ries van der Zouwen
