Dochters van Dordrecht 8: Baden-Baden in de sneeuw

21 maart 2019 door Saskia Lensink
Dochters van Dordrecht 8: Baden-Baden in de sneeuw

De winter is voorbij. Een winter waarin bijna geen sneeuw is gevallen. Alleen toen ik kort na nieuwjaar in Baden-Baden was vielen er wat ijzige naalden op mijn neus. Het was koud die dag. Ik huiverde tevreden onder mijn opgezette kraag. Eindelijk een beetje winter. Eindelijk sneeuw!


Wilhelmine Gips

Slenterend over de brede boulevards moest ik denken aan Wilhelmine Gips. Naar deze 19de-eeuwse Dordtse zangeres deed ik onderzoek voor mijn boek Dochters van Dordrecht. Zij behoorde tot de beste sopranen van Nederland. In het voorjaar van 1869 woonde zij een tijdje hier, in Baden-Baden. Om er les te krijgen van een van de beroemdste musici van haar tijd: Pauline Viardot.

Het is een leuke gedachte dat Wilhelmine hier heeft gewandeld, langs het riviertje de Oos bijvoorbeeld. En over die prachtige promenade ernaast, de Lichtentaler Allee.


De Lichtentaler Allee

In een van de parkachtige hoteltuinen zag ik een fontein waaruit dampend water kwam. Het was water uit de warmwaterbronnen die van de stad zo’n beroemd kuuroord hebben gemaakt.

Al eeuwen trekken reizigers naar Baden-Baden om er te kuren. In de negentiende eeuw was het hier een komen en gaan van beroemdheden. De Engelse koningin Victoria, de Duitse staatsman Bismarck, de componist Brahms, om er een paar te noemen.


Dampend bronwater uit een fontein in een hoteltuin in Baden-Baden.

Op Russen had de stad een grote aantrekkingskracht. En op kunstenaars. En op Rússische kunstenaars. Schrijver Ivan Toergenjev was zo iemand. Hij was beroemd geworden met zijn boek Vaders en Zonen en correspondeerde met Leo Tolstoi.

Toergenjev was in Baden-Baden gaan wonen om in de buurt te zijn van Pauline Viardot. Wilhelmines zangdocente was Toergenjevs grote liefde. Ze stond in de muziekwereld aan de absolute top en was bevriend met mensen als Frederic Chopin, George Sand, Camille Saint-Saëns en Clara Schumann. Ook met de in Dordrecht geboren schilder Ary Scheffer ging zij om.


Pauline Viardot-Garcia

Viardot was na haar zangcarrière in Baden-Baden gaan wonen om zangles te geven. Ze was een icoon voor jonge zangeressen in heel Europa. Uit alle windstreken trokken zij naar de houten villa in Baden-Baden waar de diva was gaan wonen, om les van haar te krijgen.

In het voorjaar van 1869 deed ook Wilhelmine Gips dat. Hoeveel lessen ze van Madame Viardot heeft gekregen weten we niet. Wel is bekend dat de ‘coloratuur’ van haar zang dankzij Viardot verbeterde. Vanaf toen kreeg Wilhelmines carrière een enorme boost. Ze trad op in theaters in Duitsland, Zwitserland en Engeland.


De buste van Toergenjev aan de Lichtentaler Allee

Er lag een flinterdun laagje sneeuw over de buste van Toergenjev, toen ik over de Lichtentaler Allee liep. Even verderop stond een in brons gegoten Pauline Viardot. Toen Wilhelmine hier verbleef was er voor deze kunstenaars nog geen buste. Dat was niet nodig, want ze waren springlevend.

Voor de Dordtse zangeres moet het indrukwekkend geweest zijn om de grote Toergenjev onder ogen te komen. Dat is vast weleens gebeurd, want naar het schijnt kwam hij dagelijks bij Madame Viardot over de vloer.

De kans dat Wilhelmine van een besneeuwd Baden-Baden heeft kunnen genieten is klein. Zij was hier in het voorjaar en zal eerder onder een prille lentezon hebben rondgelopen. Misschien moet ik dat binnenkort ook eens gaan doen…

Over de columnist

Saskia Lensink

Saskia Lensink is journalist en tekstschrijver. Onlangs verscheen van haar hand het boek Dochters van Dordrecht bij uitgeverij Liverse. Voor dat boek deed Saskia onderzoek naar tientallen vrouwen uit de geschiedenis van Dordrecht. Over de zoektocht naar die vrouwen houdt ze een blog bij op haar website saskialensink.nl/dochters-van-dordrecht .

Zaaddonor
20 mrt
Zaaddonor
Dat bedoel ik nou
05 mrt
Dat bedoel ik nou
'Mannetje Zeb'
20 feb
'Mannetje Zeb'
Zijn of azijn
05 feb
Zijn of azijn
Niet zomaar een idee
18 jan
Niet zomaar een idee
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.