Dochters van Dordrecht 3: Over meerminnen en heiligen

10 augustus 2018 door Saskia Lensink
Dochters van Dordrecht 3: Over meerminnen en heiligen

De Dordtse geschiedenis kent ook verhalen over vrouwen die niet echt bestaan hebben. En die zijn soms zo leuk, dat ik enkele daarvan ook meeneem in het boek Dochters van Dordrecht.

Zo heeft de Sint-Elisabethsvloed uit de vijftiende eeuw, waardoor de Biesbosch is ontstaan, veel legendes opgeleverd. Deze overstroming moet zeer tot de verbeelding hebben gesproken en heeft de wonderlijkste verhalen opgeleverd. Vaak gaan die over vrouwen. Zoals het kindje Beatrix, dat in een mandje (of wiegje) lag dat door de vloedgolf was meegenomen. Een poes hield de mand in evenwicht door met de voorpoten aan de ene, en de achterpoten op de andere rand te staan. Volgens de overlevering is Beatrix de rest van haar leven in Dordrecht blijven wonen.
 
Leuker nog zijn de volksverhalen over meerminnen. Eeuwenlang vertelden de mensen elkaar over watervrouwen die in poelen, plassen en meertjes zouden leven. Die meerminnen voorspelden dat een enorme golf op een dag de Groote Waard ten zuiden van Dordrecht zou overspoelen. En de bevolking had dat aan zichzelf te wijten, want er werd op veel te grote voet geleefd. De straten waren met zilver geplaveid en de hekken van goud gemaakt. Tja, dan roep je de toorn van de weergoden wel over je af.

De verhalen werden behoorlijk serieus genomen, zo lijkt het. In 1963 is opgetekend dat de 71-jarige veeboer De Jong uit Lexmond vertelde: ,,Het lied dat een zeemeermin heb gezonge as voorspelling van de Sint Elisabethsvloed. Welk lied ze heb gezonge weet ik niet meer, maar gezonge heb ze.’’
Ook wordt beweerd dat meerminnen in de Betuwe gezongen hebben: ‘Zeven dorpen zullen vergaan; maar het Huis des Marmers zal half blijven staan’.
En ook in Rijswijk zag een meermin de ellende al aankomen. Zij zong:‘Twee-en-zeventig dorpen zullen vergaan, maar de Merwetoren zal blijven staan’.

De vraag is wat deze watervrouwen bedoelden met het ‘Huis des Marmers’ en met de ‘Merwetoren’. Zou het Huis te Merwede bedoeld zijn, die ruïne die al eeuwenlang ten oosten van Dordrecht staat? Toen het nog een bewoonbaar kasteel was, is er waarschijnlijk weleens een beroemde gravin op bezoek geweest. Zij heeft in de jaren voorafgaand aan de Sint-Elisabethsvloed een conflict gehad met de stad Dordrecht. Wie dit geweest is verklap ik nog niet, maar zij komt zeker aan bod in het boek Dochters van Dordrecht!

Informatie deels ontleend aan:
Groot Dordts Volksverhalenboek, Ruben A. Koman, Profiel Uitgeverij, 2005; Nederlandse Volksverhalenbank www.volksverhalenbank.nl; Hollandsch Sagenboek, J.R.W. Sinninghe, Storm van Leeuwen, 1943; Volksverhalen uit het grensgebied van Zuid-Holland, Utrecht, Gelderland en Noordbrabant, Henk Kooijman, P.J. Meertens Instituut, 1988.

Over de columnist

Saskia Lensink

Saskia Lensink is journalist en tekstschrijver. Onlangs verscheen van haar hand het boek Dochters van Dordrecht bij uitgeverij Liverse. Voor dat boek deed Saskia onderzoek naar tientallen vrouwen uit de geschiedenis van Dordrecht. Over de zoektocht naar die vrouwen houdt ze een blog bij op haar website saskialensink.nl/dochters-van-dordrecht .

Zaaddonor
20 mrt
Zaaddonor
Dat bedoel ik nou
05 mrt
Dat bedoel ik nou
'Mannetje Zeb'
20 feb
'Mannetje Zeb'
Zijn of azijn
05 feb
Zijn of azijn
Niet zomaar een idee
18 jan
Niet zomaar een idee
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.