Verlangen

30 april 2018 door Bert den Boer
Verlangen

Deze keer een wat filosofische column. Laatst werd ik door een Dordtse schooldirecteur gevraagd een workshop te verzorgen over het onderwerp verlangen. Wie mij en beetje kent, weet dat er voor mij geen mooier thema is dan verlangen? In gesprekken die raken, duikt altijd het thema verlangen op.

We gaan terug in de tijd: 1998. Tijdens een leergang procesbegeleiding raakte ik door een verhaal van een gastdocent in de ban van het thema verlangen. Het leidde in 208 en 2010 samen met Buddingh’ biograaf Wim Huijser tot een zoektocht naar vormgeving van verlangens, uitmondend in twee boeken: Leef je verlangen en Onbegrensd. Ruim 30 diepgaande gesprekken met uiteenlopende personen als Antoine Bodar, Stef Bos, Hans van Mierlo, Jacobine Geel, Victoria Koblenko, Asfhin Ellian, Sylvain Ephimenco.

Verlangen is verbonden met bezieling en heeft naar mijn idee twee kanten. Enerzijds gaat verlangen over het waarmaken van je legende, het nalaten van sporen; anderzijds gaat verlangen over gemis. Waargemaakt verlangen betekent dat je je verlangen hebt geleefd.
De filosoof Ernst Bloch zei in een interview ter gelegenheid van zijn 90e verjaardag:

´Ik ben tot de bevinding gekomen dat het verlangen de enige eerlijke eigenschap van de mens is. In alles kan een mens liegen. In alles kan iets onechts sluipen. Liefde kan voorgewend zijn, hoffelijkheid alleen een kwestie van opvoeding. Helpen kan uit egoïstische motieven gebeuren, maar het verlangen kan een mens niet manipuleren. De mens is zijn verlangen.´

De paradox van verlangen is dat het de voortstuwende kracht is die je tot stilstand breng als je het verlangen hebt bereikt.
Verlangen heeft ook de kant van gemis. In het autobiografische verhaal over rouw en verlies van schrijver Julian Barnes, getiteld Levels of Life, voegt hij aan het rijtje woorden als pijn, dood, verlies het woord verlangen toe. Wat hem weerhoudt van zelfmoord na het overlijden van zijn vrouw (‘I contemplated suicide after the death of my wife’), is het inzicht dat zijn vrouw nog in zijn herinnering voortleeft. Hij is de ‘opper-herinneraar’. Bij zijn dood zouden herinneringen aan haar verdwijnen. Het verlangen naar doodsdrift-uit-wens-tot-hereniging is daarmee, althans voorlopig, van de baan.

Kortom: zoek je een onuitputtelijk onderwerp? Waarom werkt de rijkste zakenman van Azië, Li Ka-shing op 85-jarige leeftijd elke dag tot ’s avonds laat? Waarom treedt de 93-jarige Charles Aznavour nog op? Wat is het verlangen? Klopt het dat wie de roman On the road van Jack Kerouac op jonge leeftijd leest, altijd koortsachtig op zoek blijft naar iets moois, al was het alleen maar om te ontkomen aan regels, structuren en voorspelbaarheid? Kun je je het beste altijd vinden in je verlangen, al schuilt er dramatisch veel verlies in de poging dat te verwezenlijken? Zijn onze verlangens een gevolg van onze behoefte aan contact, kwetsbaarheid, openheid, verrassingen en intuïtie? Zomaar wat vragen. Verlangen, is er een mooier thema dan verlangen?

Over de columnist

Bert den Boer

U kunt zijn recente boek Blijf dicht bij jezelf – En hoe doe je dat dan? (uitgeverij Noordboek, april 2022) bestellen bij de boekhandel. Wilt u een gesigneerd exemplaar? Mail dan naar info@bbdb.info

Over de columnist:
Bert den Boer, socioloog, is zelfstandig adviseur, trainer, coach en dagvoorzitter, zie zijn website: www.voorstraat125.nl






Zaaddonor
20 mrt
Zaaddonor
Dat bedoel ik nou
05 mrt
Dat bedoel ik nou
'Mannetje Zeb'
20 feb
'Mannetje Zeb'
Zijn of azijn
05 feb
Zijn of azijn
Niet zomaar een idee
18 jan
Niet zomaar een idee
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.