Filosofisch café: Inleiding Ethiek

Iedereen denkt wel eens na over belangrijke levensvragen: wat is het goede dat ik moet doen? Waar mag ik in geloven en waar mag ik op hopen? In het Filosofisch Café gaat het over deze vragen. Niet om een pasklaar antwoord te krijgen, maar om samen na te denken en te leren. Deze avond bespreken we de ethiek, ofwel de vraag naar het goede handelen.
Drie belangrijke ethische theorieën
In de complexe wereld van ethiek zijn er drie belangrijke ethische theorieën die al eeuwenlang het debat voeden en ons begrip van morele vraagstukken vormgeven. Deze theorieën bieden verschillende perspectieven op wat juist gedrag is en hoe we ethische dilemma’s kunnen benaderen. In deze inleiding zullen we kort kennismaken met elk van deze drie fundamentele ethische stromingen.
Deugdethiek
Als eerste hebben we deugdethiek, die zich concentreert op het cultiveren van deugden en het ontwikkelen van karaktereigenschappen die bijdragen aan een moreel leven. Hoewel deugden voorkomen in alle ethische theorieën zijn ze binnen de deugdethiek primair: alle normativiteit vertrekt vanuit deugden. De centrale figuur binnen de deugdethiek is Aristoteles.
Consequentialistische ethiek
Ten tweede is er de consequentialistische ethiek, het utilisme, die de nadruk legt op de gevolgen van onze acties. Volgens deze benadering is een handeling juist als het leidt tot het grootste welzijn voor het grootste aantal mensen. Filosofen zoals Jeremy Bentham en John Stuart Mill zijn bekende voorvechters.
Deontologische ethiek
Tot slot hebben we de deontologische ethiek, die zich richt op de morele plichten en universele regels die onze handelingen bepalen. Het moreel juiste handelen hangt niet af van de gevolgen, maar van de intrinsieke aard van de handeling zelf. Immanuel Kant is de grote grondlegger van deze stroming.
Elke moderne, ethische theorie past binnen of is schatplichtig aan deze theorieën. We starten het seizoen met een inleiding over de theorieën om hiermee ons verdere denken te slijpen.