Lezing over drie eeuwen tekenonderwijs in Nederland
Vandaag verzorgt Wilma van Giersbergen een lezing in het Onderwijsmuseum onder de titel ‘Wie teekenen leert, leert zien.’ In deze lezing duikt Van Giersbergen in de geschiedenis van het tekenonderwijs in Nederland vanaf de achttiende eeuw.
Vaardigheid vóór artisticiteit
Tekenen was eeuwenlang een zeer belangrijk uitdrukkingsmiddel. Het maakte daarom onderdeel uit van de beschaafde opvoeding. Kinderen uit de betere stand kregen in hun jonge jaren grondig tekenonderwijs dat vooral bestond uit het natekenen van tekenvoorbeelden (‘academisch tekenen’). Nog tot na de Tweede Wereldoorlog leerden niet alleen kinderen, maar ook studenten van de kunstacademie op deze manier tekenen. Vaardigheid stond voorop, artisticiteit kwam pas na de studie.
Van academisch tekenen tot kunstnijverheid tot ‘vrij tekenen’
Op tekenscholen, zoals de Rotterdamse ‘Publieke Academie’, zwoegden ambachtsjongens avond aan avond op te kopiëren voorbeelden. Tekenen was voor meubelmakers, timmermannen en smeden noodzakelijk om hun producten te ontwerpen, vorm te geven en uit te voeren. In de negentiende eeuw veranderde door de mechanisatie niet alleen het tekenonderwijs maar ook de vormgeving van producten ingrijpend. Het leidde aan het einde van die eeuw tot het nieuwe vak kunstnijverheid. Met dat vak kregen vrouwen de kans deel te nemen aan tekenlessen en de onderwijsakte tekenen te halen. Pas na de Tweede Wereldoorlog werd het academisch tekenen verlaten en werden artisticiteit, conceptueel denken, maatschappelijke relevantie en individualisme kernwoorden in het tekenonderwijs.
Over de spreker
Wilma van Giersbergen (Schijndel 1952) doet al ruim 20 jaar onderzoek naar het tekenonderwijs in zijn vele vormen. Zij promoveerde in 2003 op dit onderwerp en publiceerde hierover verschillende artikelen, o.a. over het tekenonderwijs dat Vincent van Gogh op de HBS ontving. Zij is auteur van de boeken ‘Rotterdamse Meesters. Twee eeuwen kunstacademie in Rotterdam 1773-1998’ (genomineerd voor de Mr. Jacques Dutilhprijs) en ‘Op zoek naar werk. De productieve kunstenaarsfamilies Hauck-Bakker-Van de Laar in Rotterdam 1770-1920’.
Deelname: € 7,50 per persoon inclusief een kopje koffie of thee bij ontvangst.
Aanmelden is vereist en kan op verschillende manieren: reserveer direct uw ticket via de online ticketshop, via het formulier op de website van het museum, per e-mail via info@onderwijsmuseum.nl of telefonisch via 078-6326820.
