Oudste Nederlandse schaatsen komen uit Dordrecht

19 december 2009

DORDRECHT - Nu Koning winter voor ijspret zorgt, maken schaatssites weer bekend waar het schaatsen is begonnen. Het lijkt op het gegeven dat de schaaksport ook de oudste sport van de stad wordt genoemd. Het schaatsen heeft ook heel oude papieren, zo blijkt uit landelijke sites. In de gouden eeuw, toen de winters nog erg koud waren en de rivieren dicht lagen rondom Dordt was er een echte schaatscultuur in de stad: Twee berichten over schaatssite met info over de bijzondere positie van Dordrecht:

1250. De oudste schaatsen zijn gevonden in Dordrecht en gedateerd op 1250 aan de hand van de 'bijvondsten'. De ijzers zijn bijna een centimeter breed, maar er kan een zijwaartse afzet mee gemaakt worden. Mogelijk namen de eerste schaatsers stokken mee, zoals wandelaars tegenwoordig ook niet meer uit kunnen zonder stokken. Er is ook een vondst bekend in Amsterdam van decennia later, zodat het waarschijnlijk is dat schaatsen begon in de Hollandse steden. Uiteraard bij de elite, omdat ijzer een kostbaar materiaal was. 

Het schaatsen begint in de eerste helft van de 13e eeuw in de steden van Holland: Dordrecht en Amsterdam. In Dordrecht zijn de oudste schaatsen - tot nu toe - gevonden. Ze worden aan de hand van het aardewerk dat erbij lag gedateerd rond 1225. Het schaatsen begint dus in de steden van Holland. Je mag veronderstellen dat het een tijdverdrijf van de elite was. De kinderen op het platteland speelden op glissen, middenhandsbeentjes van paarden en koeien. Met schaatsen heeft dat niet zoveel van doen.

In de Gouden Eeuw, als Holland een grote welvaart kent, is schaatsen een nationale sport geworden. We kunnen dat zien op de vele winterschilderijen uit de Goude Eeeuw en later, zoals van Avercamp

1325. De oudste afbeelding van schaatsen vinden we in de marge van een Vlaams psalter - een psalmenboek voor leken. Op het kalenderblad februari zien we twee spelende kinderen, één op een paardenkaak als prikslee de ander op schaatsen. Er is enige twijfel over of de jongen op glissen of op schaatsen gaat. Op de kleurenafbeelding die ik heb gekocht, zie je dat de ijzers vrolijk glimmen. Ik ga er vanuit dat de jongen op schaatsen staat. Het psalter bevindt zich overigens in de Bodleian in Oxford.

meer info op onder andere:

www.werkijs.nl/weblog/2006/03/oudste-schaatsen.html

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.