Kunstenaar Gunter Demnig plaatst 20 Stolpersteine in Dordtse straten; opdat we nooit vergeten...

18 februari 2015
Kunstenaar Gunter Demnig plaatst 20 Stolpersteine in Dordtse straten; opdat we nooit vergeten...

DORDRECHT - Voor de tweede keer zijn in Dordrecht gedenkstenen, 'Stolpersteine', in trottoirs aangebracht. Ze zijn door kunstenaar Gunter Demnig geplaatst voor woonhuizen van waaruit Joodse Dordtenaren zijn weggevoerd in de Tweede Wereldoorlog. Een blijvende herinnering aan vreselijke drama's. Op de stenen zijn, in een messing plaatje, de naam, geboortedatum, deportatiedatum en plaats en datum van overlijden gestanst.

De kunstenaar noemt de gedenkstenen Stolpersteine (struikelstenen) omdat je erover ‘struikelt’ met je hoofd en je hart en… je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. In vijftien verschillende landen zijn inmiddels zo'n vijftigduizend van deze Stolpersteine door Gunter Demnig aangebracht.
Sinds 2007 verschijnen er ook in Nederland dergelijke Stolpersteine, tot nu toe in negentig verschillende gemeenten.

De locaties waar de in totaal twintig gedenkstenen in Dordrecht geplaatst zijn:

Voorstraat 232 - Op dit adres, was vroeger de bekende winkel in radio en elektriciteit ‘De Blauwe Pui’. Hier wordt Rebecca Sons-Stad geëerd. Zij stierf in Auschwitz; haar man Louis en de kinderen Carolina en Marianne overleefden de oorlog. Aan de overkant van de Voorstraat was ‘Het Lampenpaleis’, ook eigendom van de families Sons en Stad.

Voorstraat 164 -  Hier bevond zich in de oorlog de drogisterij van Henri Zadoks. Hij, zijn vrouw Sara en hun zonen Barend en Philip Izak zijn allen vermoord, de ouders in Auschwitz, de kinderen in Blechhammer. Barend Zadoks, bijgenaamd Bobby, was een klasgenoot van de schrijver en dichter Kees Buddingh’. Merkwaardig genoeg heeft Buddingh’ de winkel van Zadok in een andere straat gesitueerd, in het gedicht ‘Steegoversloot’ (zie de website www.stolpersteine-dordrecht.nl).

Voorstraat 143 - Hier woonden Leon Cohen en zijn vrouw Margaretha van Hachgenberg. Leon dreef hier een groothandel in lederwaren.

Wijnstraat 137 - Hier wordt een gedenksteen gelegd voor Rudolf Moses. Dit Duitse vluchtelingenkind, voor de veiligheid weggestuurd door zijn ouders, logeerde hier bij de joodse familie Benedictus. Rudolf heeft het niet weten te redden, hij is vermoord in Auschwitz.

Cornelis de Wittstraat 106 - Hier metselde Demnig liefst vijf steentjes in de stoep, alle voor leden van de familie Leviticus: vader Felix, moeder Emma Golstein, en de kinderen Henri, Sophia Rosette en Louis. Zij woonden destijds op deze locatie, die nu onherkenbaar is veranderd. Felix Leviticus was in het vooroorlogse Dordrecht een markant figuur, als eigenaar van een handel in metaal, lompen en oud papier aan de Boogjes. Het Dordts heeft een gezegde aan hem overgehouden: ‘Het lijkt hier wel een Leviticus’, het is hier een zootje.
Van de zes kinderen die het gezin telde, hebben er slechts drie de bevrijding weten te halen. Over een van de vermoorde kinderen, de voetballer en scheidsrechter Henri (bijnaam Harry), heeft Kees Buddingh’ een gedicht geschreven, ‘In Memoriam Harry Leviticus’.

Gevulde Gracht 15 -  Deze gracht is allang verdwenen, maar ter hoogte ervan, in de Statengang achter V&D, komen drie steentjes, voor vader Isaäc Blitz, moeder Aaltje Kopee en dochter Flora.

Steegoversloot 171 - Bij een hoekpand waar een Joodse melkwinkel was werden Emanuel Hartog en Rozaline Hartog-de Groot met steentjes herdacht.

Het laatste adres - Burg. de Raadtsingel 77 - Hier woonde de familie Sons-Stad, dezelfde familie waarmee de steenlegging begon op de Voorstraat. Twee steentjes kwamen er te liggen, voor Mathilda Sons-Stad en en haar man Abraham Sons.

Bij verschillende plechtigheden hebben nabestaanden of bekenden van de Joodse families gesproken. Een geluidsinstallatie zorgde ervoor dat belangstellenden konden meeluisteren.

Gerelateerde wijken:
Gerelateerde straten:
Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.