Meer historisch zicht op zware prijs, die Oudewater betaalde voor steun in Dordrecht voor de Prins van Oranje

06 augustus 2014
Meer historisch zicht op zware prijs, die Oudewater betaalde voor steun in Dordrecht voor de Prins van Oranje

OUDEWATER / DORDRECHT - Op de relatie tussen Dordrecht en Oudewater is weer meer zicht gekomen. Oudewater was in 1572 één van de twaalf Hollandse steden, die op 19 juli koos voor prins Willem van Oranje in het Hof van Dordrecht.

Daarvoor moest de plaats een zware prijs betalen en daarover raakt nog steeds meer bekend. In Oudewater zijn bij bouwwerkzaamheden resten aangetroffen van het grootste bloedbad dat ooit in de stad heeft plaatsgevonden: de Oudewaterse Moord.  Dat vond plaats op 7 augustus 1575 en daarvoor besteed nog steeds in de gemeente van burgemeester Pieter Verhoeve grote historische belangstelling. Elke eerste zondag NA 7 augustus is er altijd aandacht voor.

Omroep Utrecht meldt dat bij de bouw van een Hema op de Donkere Gaard 9 onder een betonnen vloer een wirwar van oude muren, vloeren, kelders en putten werd aangetroffen.

Hobbyarcheoloog Caio Haars maakte een verslag van alles dat werd aangetroffen. Hij vond een laag verbrande spullen zoals hout, puin, dakpannen en leem uit de 15e en 16e eeuw. Uit die tijd is er maar één stadsbrand bekend en die vond plaats tijdens een beruchte belegering door de Spanjaarden in 1575.

De zuidelijke bezetters vielen tijdens de Tachtigjarige Oorlog de stad binnen omdat de bewoners de opstand van de Nederlanders steunden. De belegering eindigde in een bloedbad en kreeg de naam de Oudewaterse Moord.

Naast de vele doden ontstond tijdens de strijd ook een grote brand in de omgeving van de St. Michaëlkerk. Door de gevonden resten in kaart te brengen, hopen archeologen te ontdekken hoeveel van Oudewater toen precies is afgebrand en hoe erg de schade in het dorp was.

Het Hof in Dordrecht wordt als een nieuw historisch museum ingericht en zal, volgens de planning nu, wellicht begin maart 2015 worden heropend. De stad Oudewater is daarmee nauw verbonden en dat bleek ook toen de Dordtse burgemeester Arno Brok twee jaar geleden sprak bij de installatie van Dordtenaar Pieter Verhoeve tot burgemeester van het inmiddels in Utrecht gelegen Oudewater.

WIKIPEDIA: Het Beleg van Oudewater vond plaats tussen 19 juli en eindigde met een bloedbad op 7 augustus 1575 tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Deze gebeurtenis wordt ook wel het Bloedbad van Oudewater of Oudewaterse moord genoemd.

Nadat de stad in 1568 een garnizoen van het reguliere Spaanse leger had gekregen, verscheen op 19 juni 1572, Adriaen van Swieten voor de stadspoorten van Oudewater. Op dat moment werd de stad lichtelijk bezet en zou van Swieten met slechts negentien man de stad ingenomen hebben.

De raad van de stad nam dezelfde week nog deel aan de Eerste Vrije Statenvergadering in Dordrecht, en erkende Willem van Oranje als hun stadhouder.
Beleg

Begin mei 1575 begaf de nieuw aangewezen koningsgezinde stadhouder Gilles de Berlaymont zich naar een kampplaats ter hoogte van Beverwijk, maar omdat diverse landgedeeltes onder water waren gezet trok hij zich terug naar Utrecht. Daar kreeg hij na het vastlopen van de Onderhandelingen van Breda van Don Luis de Requesens het bevel over een aantal Waalse en Spaanse garnizoenen die uit totaal 11.000 manschappen bestonden. Eind juni werd het stadje Buren ingenomen en marcheerde het leger vervolgens naar Oudewater.

Willem van Oranje had via geheime contacten vernomen dat het leger van Vlaanderen zich op het zuidelijke kwartier zou gaan richten, en stuurde brieven naar Oudewater om de landerijen rond de stad onder water te laten zetten en vrouwen en kinderen naar Gouda over te laten hevelen. Door protest van vooral de boeren werden de berichten niet opgevolgd en op 19 juli kwam het leger voor de poorten te staan. Het beleg duurde een week voort en bestond uit kleine beschietingen over en weer, maar op 6 augustus had het leger tientallen kanonnen gestationeerd en gaf de stedelingen nog enkele uren om zich over te geven. Voordat de stad een besluit had genomen werd ze bestookt met een honderdtal waarschuwingsschoten die bressen in de muren sloegen. De stedelingen konden de gaten nog stutten, maar de volgende ochtend wist het leger de stad binnen te dringen. Huizen werden in brand gestoken en vrouwen en kinderen werden bruut omgebracht. Volgens overleveringen werd driekwart van de bevolking omgebracht, anderen beweren de gehele bevolking.
Nasleep

Nog elk jaar wordt deze aanslag herdacht op de eerste zondag na 7 augustus. Nadat de bevolking van Oudewater bruut was uitgemoord (volgens legendevorming zouden er drie overlevenden aan het bloedbad in de stad ontsnapt zijn) trok het leger van Berlaymont naar Schoonhoven en nam de stad tussen 12 en 23 augustus in.

Gerelateerde straten:
Hof
Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.