Geriatrisch Onderzoek en Advies Centrum: de juiste zorg bij dementie
DRECHTSTEDEN - In Nederland krijgt maar liefst 1 op de 5 mensen een vorm van dementie. Momenteel telt ons land 256.000 mensen met dementie en door de vergrijzing en het ouder worden stijgt dit aantal in de toekomst explosief. Op zaterdag 21 september staat de wereld hierbij stil tijdens de Wereld Alzheimer Dag. Het team van het Geriatrisch Onderzoek en Advies Centrum (GOAC) van Rivas Zorggroep heeft dagelijks te maken met mensen met dementie én de mensen uit hun omgeving. Samen kijken ze naar het allerbelangrijkste: de juiste zorg.
Verschijnselen
Dementie ontwikkelt zich vaak langzaam en de verschijnselen worden duidelijker naarmate de dementie vordert. ‘Het sluipt er als het ware in, omdat het gaat om kleine veranderingen’, zegt An Verhoef, GOAC-verpleegkundige bij Rivas. ‘Afspraken vergeten, te veel of te weinig boodschappen halen, de weg niet meer weten, de administratie niet meer bijhouden en karakter dat verandert. De partner en familieleden hebben wel het vermoeden dat er iets niet pluis is, maar herkennen de combinatie van al die kleine veranderingen veelal pas achteraf.’ Veelvoorkomende verschijnselen van beginnende dementie zijn:
- Vergeetachtigheid: mensen vergeten nieuwe informatie, belangrijke data en gebeurtenissen, raken spullen kwijt die ze niet meer kunnen vinden of stellen telkens dezelfde vraag.
- Veranderingen in gedrag en karakter: mensen met beginnende dementie kunnen achterdochtig, depressief of angstig worden. Zonder duidelijke aanleiding wisselt hun stemming of ze doen dingen die ze vroeger nooit deden.
- Problemen met dagelijkse handelingen: handelingen waarbij planning en overzicht belangrijk zijn worden moeilijker, zoals het bereiden van een maaltijd of het zetten van koffie. Ook het uitoefenen van hobby’s en het regelen van de financiën gaat steeds lastiger.
- Taalproblemen: het begrip van taal neemt af en mensen moeten vaker naar woorden zoeken.
‘Eén enkel verschijnsel wil nog niet zeggen dat iemand dementie heeft’, benadrukt An. ‘Bij mensen met dementie is er sprake van meerdere verschijnselen met als gevolg dat het functioneren in het dagelijks leven moeilijk wordt. Doordat mensen steeds slechter voor zichzelf kunnen zorgen en zich terugtrekken neemt hun algehele conditie af. Dat vergroot het risico op vallen en infecties wat kan leiden tot opname in een ziekenhuis of verpleeghuis.’
Juiste zorg voor cliënt én betrokkenen
Wanneer er sprake is van één of meer verschijnselen, is het raadzaam naar de huisarts te gaan. De verschijnselen kunnen wijzen op dementie maar kunnen ook een andere oorzaak hebben. ‘Op het moment dat er een vermoeden is van dementie, kan de huisarts het GOAC inschakelen’, vervolgt An. ‘We voeren een uitgebreid gesprek met de cliënt en mensen uit diens omgeving en nemen een geheugentest af. De specialist ouderengeneeskunde stelt uiteindelijk de diagnose; al dan niet na een uitgebreid dementieonderzoek door de psycholoog of na aanvullend onderzoek in het ziekenhuis. Daarna blijven we tijdens het gehele ziekteproces nauw betrokken bij de cliënt en diens familie: we bieden niet alleen de juiste zorg voor de cliënt, maar gaan juist ook met de partner, kinderen en andere betrokkenen in gesprek. Ook op hen hebben de veranderingen en de zorg een grote impact. Er samen over praten is belangrijk, dus we bieden een luisterend oor en emotionele ondersteuning. Daarnaast kunnen ze een Alzheimer Café bezoeken om ervaringen met anderen te delen.’
Om ervoor te zorgen dat de cliënt zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen, krijgen familieleden ook advies. An: ‘Informatie en uitleg over het ziektebeeld dementie en het geven van omgangsadviezen vinden we erg belangrijk. Ook coördineren en regelen we thuiszorg of dagopvang als dat – wanneer de dementie vordert – nodig is. Uiteraard werken we daarvoor nauw samen met de huisarts en de medewerkers van de thuiszorg.’
Stilstaan
Voor dementie is er nog geen genezende behandeling en op Wereld Alzheimer Dag staan we stil bij een van de meest voorkomende vormen van dementie. An: ‘In totaal kennen we wel meer dan 50 vormen van dementie. Alzheimer is de meestvoorkomende en bekendste. De oorzaak ligt waarschijnlijk in eiwitophopingen in de zenuwcellen van de hersenen. Een andere vorm is de zogenoemde vasculaire dementie, waarbij de verschijnselen worden veroorzaakt door stoornissen in de bloedvoorziening in de hersenen. Hierdoor raakt hersenweefsel beschadigd en sterft het af. Voor alle vormen geldt echter dat de impact op het leven ontzettend groot is.’
