Versla de Spekjannen!

09 juli 2010

DORDRECHT - Dordrecht houdt anti-Spaanse reputatie hoog

Als mentale munitie voor a.s. zondag stelde Erfgoedcentrum DiEP Dordrecht alvast een historisch verantwoorde WK-scheldkanonnade samen, zodat we niet met onze mond vol tanden staan. Caims gebroethsel bekt niet echt lekker. Maraen gaat al beter. Spekjan wint de historische scheldcompetitie!

Het zijn schimpwoorden uit geheime Dordtse geuzenliedboeken tijdens de opstand tegen Spanje. Dordrecht heeft als anti-Spaanse stad een reputatie hoog te houden. In 1572 besloten de steden van Holland er tot opstand tegen Spanje en riepen Willem van Oranje uit tot stadhouder.

Onder de rok van de paus
Hollandse protestanten werden door de katholieke Spaanse overheerser niet geduld, reden genoeg voor de opstandelingen om ze met de bijbel in de hand voor van alles uit te maken.
Spanjaarden werden afgedaan als papisten, Baals papen, Baals religioen, Babels boeleerders, allemaal termen die de loyaliteit aan Rome en de paus bekritiseren. De verwensing Caims gebroethsel verwijst naar Kaïn, de mens die de eerste moord pleegt volgens de Bijbel – op zijn broer nog wel. Behoorlijk verkeerd dus. Spaensche boeleerders staat voor Spaanse overspelers. Ze hielden zich niet aan het bijbelse zevende gebod, pleeg geen overspel. Dan krijg je Spaensche pokken, een geslachtsziekte die volgens de geuzen te vinden was ‘onder pausch’ rokken’, echt Spaans dus.

De leeuw versus het varken
Ook maraen was een veelgebruikt scheldwoord. Het komt van marráno, Spaans voor varken, een scheldwoord voor moslims en joden die onder dwang christen waren geworden. Foute christenen dus. Verwant aan het Arabische mahram dat staat voor het onreine. Spaanse varkens komen we ook tegen op een illustratie in een pamflet. De leeuw staat fier in het midden van onze Hollandse tuin, en ziet om zich heen varkens alles omwroeten en leegeten, terwijl ze elkaar ook nog eens driftig bespringen. Uitgehongerde Spaanse soldaten gedroegen zich als beesten en aten alles op. Daarom scholden we ze uit voor spekjan!

Spanjaard of Spanjool
De benaming Spanjaard is op zichzelf ook al een scheldwoord. Zelf noemden ze zich Spanjolen, maar wij maakten daar Spanjaarden van. Het achtervoegsel ‘aard’ heeft in het Nederlands altijd een negatieve bijklank, denk aan grijs-aard, boos-aard, gierig-aard, en zo meer. Okee, zondag dus niet ‘Aaaanvalluh!’, maar ‘Spekjannuh!’.

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.