De tentoonstelling Het witte goud. Porselein in het interieur
Het was exotisch, exclusief en zeer gewild. Porselein, ook wel het witte goud genoemd, maakte in de 16de eeuw zijn intrede in Europa. Deze verfijnde keramieksoort uit China en Japan was in het westen nog nooit vertoond. De Dordtse verzamelaar Simon van Gijn was er een groot liefhebber van. De tentoonstelling Het witte goud. Porselein in het interieur toont de bijzondere collectie die Huis Van Gijn rijk is.
Porselein werd gebruikt als serviesgoed, maar vooral ook als interieurdecoratie. Vorsten en rijke edellieden verzamelden porselein voor in hun kunstkamers. Later kwamen er zelfs speciale porseleinkabinetten. Van de 16de tot late 18de eeuw werden porseleinen borden, kommen en vazen los opgesteld in het interieur. In de 19de eeuw raakte dit decoratieve gebruik van porselein achterhaald en werd het uitgestald in porseleinkasten, duidelijk bedoeld om er mee te pronken. Ook Van Gijn gebruikte in vrijwel iedere kamer porselein als decoratie. Zelfs in de slaapkamer werden speciale plateaus voor porselein ingericht.
Marot
Deze rijk versierde schoorsteenbetimmering laat duidelijk de invloed zien van de Fransman Daniël Marot. Deze interieurstylist was de architect en ontwerper van stadhouder-koning Willem III. Hij ontwierp de interieurs van veel paleizen en huizen in Nederland. Zijn interieurschetsen, die ook te zien zijn in Huis Van Gijn, tonen zijn voorkeur voor het gebruik van porselein. In de tweede helft van de 19de eeuw kwamen stijlen uit het verleden in de mode en kreeg porselein, net als in de Gouden Eeuw, weer een vaste plaats in het interieur. Van Gijns ‘oud-Hollandse’ kamers zijn hier mooie voorbeelden van.
Handel
De kunst van het porseleinbakken werd tijdens de Tang-dynastie (618-908) ontwikkeld in het keizerlijke China. De stad Jingdezhen was het centrum van een gebied waar porselein vooral voor de export werd geproduceerd. Deze beperkte zich vooral tot aangrenzende landen en de Indonesische archipel. In de 16de eeuw ontdekten de Portugezen een zeeroute die het importeren van porselein mogelijk maakte. De handel werd een eeuw later door de Verenigde Oost-Indische Compagnie overgenomen. Naast sierporselein werden grote hoeveelheden gebruiksgoed geïmporteerd, bestemd voor de nieuwe dranken: thee, koffie en chocolade. Tafelserviezen werden op bestelling gemaakt.
Materiaal
Porselein trok de aandacht omdat het materiaal onbekend was. Door de import van porselein en rode steengoed theepotjes uit China werden de inlandse pottenbakkerijen geprikkeld tot kwaliteitsverbetering. In Nederland, met name in Delft, leidde dit in de tweede helft van de 17de eeuw tot de fabricage van rode steengoed trekpotjes. Ook het meer verfijnde keramiek, dat bekend is geworden onder de naam Delfts blauw, is een gevolg van deze innovatie. In 1713 vond in het Duitse Meissen de eerste verkoop van porselein plaats. Vanuit deze plaats verspreidde de porseleinindustrie zich over grote delen van Europa.
Bezoek de tentoonstelling en volg de speciale porseleinroute door het huis om de schoonheid van Het witte goud te ontdekken! Openingstijden: Dinsdag t/m zondag van 11.00 – 17.00 uur.
